Perły – symbol bogactwa i elegancji

Perły – symbol bogactwa i ponadczasowej elegancji. Wyjątkowe i naturalne piękno biżuterii z perłami ceniono już w antycznym świecie. Różne legendy w różny sposób wyjaśniają powstanie tej substancji organicznej, ale w każdej kojarzona jest ona z miłością.

W starożytnej Grecji była symbolem Afrodyty (w Rzymie – Wenus), która zrodziła się z piany morskiej. Rozproszone krople wody stały się wówczas perłami. Twierdzono również, że perły są to zastygłe łzy nimf morskich – okeanid, wylane po śmierci pięknych młodzieńców, którzy utonęli w morzu. Inne opowiadają, że pierwsze perły były łzami aniołów. Potem wierzono, iż perłopławy, we wnętrzu których znajdowano cenne twory, były zapładniane przez tęczę dotykającą wód oceanu. Perła rzadka i szlachetna uważana była za rzecz drogocenną, urodzoną ze spadłej rosy albo od uderzenia pioruna.

Symbolika pereł

Choć powszechny jest pejoratywne skojarzenie pereł z płaczem, warto brać pod uwagę jeszcze inną symbolikę. Perły oznaczają też czystość, zdrowie, nieśmiertelność, bogactwo, szczęście i dobroć. To symbol wzniosłości, wymowy, wiary, wiedzy tajemnej, poświęcenia, połączenia ognia z wodą. Traktowano je jako kamień szlachetny. Ze względu na łagodny połysk uchodziły za klejnot księżycowy i kobiecy. Wspaniały blask i kulisty kształt uczyniły z nieskazitelnej perły jeden z najdawniejszych symboli doskonałości.

W tradycji różnych narodów perły miały nawet moc leczniczą. Uważano, że sproszkowane leczą wiele dolegliwości, np. serca i układu krążenia. W Europie perłowy proszek rozpuszczony w soku z cytryny lub w mleku uchodził za skuteczny środek przeciw padaczce, obłędowi, depresji. Od wieków lokowano w nich również magiczne właściwości wynikające z potrójnej symboliki Księżyca, wody i kobiety: lecznicze, położnicze i pogrzebowe. Perły dodawano do magicznych eliksirów i do czarów. Na Wschodzie służyły za talizman i afrodyzjak, zapewniały płodność, a włożone do trumny zmarłego gwarantowały jego zmartwychwstanie. W Laosie zmarłym zamykano wszystkie otwory ciała perłami, aby przydały się nieboszczykom w niebie, dziś przystraja się ich ubiory sztucznymi perłami. Chińczycy i Arabowie wierzyli w działanie pereł dziewiczych, nieprzedziurawionych, przeciw chorobom oczu, zgodnie z zasadą, że podobne leczy się podobnym. Perła wiążę się bowiem z owalem, literą O i okiem. Przysłowie mówi: oko jest perłą oblicza.

Najwartościowszy towar świata

Zdaniem Pliniusza Starszego (I w. n.e.) perły były najwartościowszym towarem świata, a w Rzymie tylko pewnym kategoriom obywateli wolno było ozdabiać nimi swój strój. Według tradycji, podczas jednej z uczt wydanych przez królową Egiptu, Kleopatrę VII, dla Marka Aureliusza, gdy on zdumiewał się rozrzutnym bogactwem biesiady, królowa rozpuściła w kwaśnym winie bezcenną perłę z własnego kolczyka i wypiła wino na cześć gościa. Dowieść tym miała siły jej uczuć dla niego… Jednak perły nie rozpuszczają się w tego rodzaju cieczach.

Według legendy hinduskiej Kriszna, bóg ognia, niebios i słońca, jedno z wcieleń Wisznu, w dniu wesela swojej córki zanurzył się w morską głębinę, ażeby pannę młodą przyozdobić w to, co przyroda ma najpiękniejszego i najczystszego, czyli w matowo lśniące perły. I tak stały się one tradycyjną ozdobą panny młodej. W symbolice Wschodu perła wyobraża dziecko, żonę, kochankę, ale i naukę. W Koranie – uosabia bogactwo, świętość, wreszcie nieśmiertelność – dzięki swej twardości i niezmienności.

O perłach wspominają literatury starożytnych Chin i Indii. Indyjska literatura wedycka wskazuje, że perły były znane na Półwyspie Iberyjskim przed najazdem Ariów, ok. 1500 p.n.e. Wśród archaicznych klejnotów greckich i etruskich znajdujemy nieraz kolorowe kamienie szlachetne otoczone perłami. Wojska Aleksandra Wielkiego sprowadziły znaczne ilości pereł z Indii i Persji do krajów śródziemnomorskich. Jeszcze bardziej rozpowszechniły się perły w II i I wieku p.n.e. Najbardziej ceniono perły wschodnie, orientalne, z Indii, za ich piękną barwę i niezrównany blask. Próbowano też dodawać perłom sztucznie wschodniego blasku, dając je do połknięcia gołębiom, które następnie trzymano w klatce, póki nie pozbyły się drogocennej zawartości.

Perła jako klejnot małżeńskiego szczęścia i miłości

Dla mistyków perła reprezentowała uszlachetnienie instynktów, przeobrażanie pierwiastków, uduchowienie materii, wiązała się z platońskim wyobrażeniem człowieka sferycznego, obrazem idealnej doskonałości. Mandaici, czyli sabeici, do III w. n.e. w Mezopotamii i manichejczycy, wyznawcy Maniego, od III w. n.e. w Persji – duszę ludzką w ciele nazywali perłą w muszli. Rzadko spotykana, trudna do wydobycia z dna morza, ukryta w muszli jak prawda w pozorach, u schyłku starożytności została przez chrześcijańskich gnostyków uznana za symbol ukrytej prawdy i światła wiedzy. Chrystus Zbawiciel staje się boską, „niewysłowioną perłą”, gdyż według Orygynesa i Klemansa z Aleksandrii perła symbolizuje Logos (Słowo). Chrześcijanie widzieli w niej niedostępny poganom symbol nauki Chrystusa oraz atrybut Chrystusa i Dziewicy, Chrystusa w łonie Marii, symbol płodu w łonie matki, światła w ciemnościach, energii kosmicznej. Perła powstaje w wyniku cierpienia, więc łączy się z łzami i poświęceniem, podobnymi tym, które odczuwa kobieta, wydając na świat dziecko. Dlatego też to klejnot udzielający małżeńskiego szczęścia i miłości, znany w naszej tradycji jako biżuteria panny młodej, a także młodej mężatki. Sznur pereł jest symbolem jedności, która narodziła się z różnorodności sił boskich.

Zdarzało się jednak, że perła symbolizowała również grzech, wiązany często w Piśmie św. z przepychem i bogactwem. Św. Paweł zalecał kobietom, aby ubierały się z umiarem, aby perły nie dominowały w ich stroju. Pojawiający się w Apokalipsie Babilon, symbol zepsucia, jest ukazany jako przybrana w perły nierządnica.

Perły w średniowieczu

W średniowieczu uważano, że perły rosną w ziemskim raju, ale i że są to łzy niewinnie skrzywdzonych, zebrane przez aniołów i zamknięte w muszlach morskich stworzeń. To pokrewieństwo ze łzami sprawiło, że w folklorze perła przynosi nieszczęście, jeżeli nie została otrzymana w spadku. Perła jest również ludowym talizmanem przeciw ogniowi – przez swoje pokrewieństwo z wodą.

Perły dały początek ulubionym imionom kobiecym: np. Małgorzata pochodzi od słowa margaritha, czyli po prostu – perła. Perła związana jest w zodiaku ze znakami wodnymi: Rybą, Rakiem.

Trend pearlcore

W 2022 roku niepodzielnie rządzą perły. Niegdyś perły zarezerwowane były dla arystokracji, dworu królewskiego, od dłuższej chwili perła jest topowym trendem w modzie i zdobnictwie. Perła to ponadczasowy klejnot, który regularnie wraca na wybiegi i ulice w nowej formie. Obecnie perły nosimy dosłownie wszędzie: na torebkach, butach, paznokciach, do casualowych t-shirtów, letnich sukienek czy w modzie ślubnej a także w biżuterii. W tym roku nosimy perły w dużej ilości i łącząc je na wiele różnych sposobów. Ale co najważniejsze trend pearlcore wykracza zasadniczo poza modę, ponieważ znajdziecie go również w wystroju mieszkań i domów.  

Dziś te klejnoty nie kojarzą się jedynie z minioną modą, babcinymi szkatułkami, ale traktuje się je jako nowoczesny akcent stylizacji. Najlepszym przykładem jest przemiana perłowego naszyjnika czy bransolety. Począwszy od długości, poprzez ilość sznurów, łączenie je z różnymi zapięciami od ozdobnych brosz przerobionych na zapięcia, poprzez karabińczyki dewizek, a skończywszy na dołączaniu wisiorów, innych kamieni szlachetnych nanizanych na sznury zamiennie z perłami, czy zawieszeniu charmsów.

Jak nosić perłową biżuterię?

Na dziesięcioleci perły nosiły ikony stylu, takie jak Coco Chanel, Audrey Hepburn, Jackie Kennedy, Kate Middleton czy Michelle Obama. Perły pasują każdej kobiecie. Klasyczne perłowe ozdoby to idealne uzupełnienie eleganckiej stylizacji. Jeśli jesteś żywiołową bizneswoman, do białej koszuli i garsonki załóż krótki naszyjnik z pereł lub wisior z perłą w otoczeniu diamentów. W modzie casualowej doskonale sprawdzą się proste kolczyki z pojedynczą perłą na sztyfcie w towarzystwie jedwabnej i wąskich spodni do kostek. Na randkę zawsze w dobrym tonie jest małą czarną zestawioną z subtelnymi kolczykami z perłą w otoczeniu diamentów i idealnie pasującym do tego pierścionkiem. Do tego już  wystarczy włożyć wysokie szpilki i umalować na czerwono usta, które dodadzą Twojemu wizerunkowi uwodzicielskiego charakteru.

Te oraz inne przedmioty znajdziesz na zbliżającej się VIII Aukcji Biżuterii Dawnej i Współczesnej (8 czerwca 2022 r.) organizowanej przez KAREA Gemstone Space Zapraszamy do zagłębienia się w historię obiektów, które pojawią się w ofercie aukcyjnej. Z katalogiem można zapoznać się na stronach: KAREA Gemstone Space – aukcje biżuterii oraz platformach OneBid i ArtInfo. Biżuteria dostępna jest bezpośrednio do obejrzenia na wystawie przedaukcyjnej w dniach od 19 maja do 8 czerwca, od poniedziałku do piątku w godzinach od 12.00 do 19.00 /w soboty nieczynne/.

Zapraszamy!

ZLECENIE LICYTACJI

Zlecenia prosimy składać:
paluch@karea.pl, tel. + 48 882 700 336 lub
karea@karea.pl, tel. + 48 882 700 122